اثر برهم کنش آهن و سرب بر رشد و جذب آنها در شاهی (Lepidium sativum L.)

Authors

Abstract:

سابقه و هدف: آلودگی خاک به فلزات سنگین به‌دلیل اثرات مخرب آن در محیط زیست؛ مانند تهدید سلامتی انسان ها، مسمومیت گیاهان و اثرات طولانی مدتی که بر حاصلخیزی خاک می‌گذارند، تبدیل به یک نگرانی جهانی شده‌است. سرب از متداول‌ترین فلزات سنگین در مناطق آلوده است که از منابع گوناگون به زیست بوم، پیکره گیاه و در نهایت زنجیره غذایی راه می‌یابد. به عنوان یک عنصر غیرضروری برای گیاهان، سرب نه فقط فتوسنتز، فعالیت آنزیمی، وضعیت هورمونی و تنفس بلکه رشد، متابولیسم و تعادل عناصر غذایی را متوقف می‌کند. معلوم شده است که فلزات سنگین، شبیه سرب، می‌تواند جذب و انتقال تعدادی از عناصر غذایی را بطور معنی‌داری تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین تعادل عناصرغذایی ممکن است یک علامتی از سمیت فلز سنگین در گیاهان باشد. از این رو، برهم‌کنش بین سرب و عناصر غذایی ممکن است یک نشانه ویژه ای از نقش عناصر غذایی در تجمع و انتقال سرب در گیاهان فراهم نماید. آهن عنصر کم مصرفی هست که کمبود آن اغلب در گیاهان یافت می‌شود. میان عناصر غذایی که با فلزات سنگین برهم‌کنش نشان می‌دهند، آهن غالبا از اهمیت خاصی برخوردار است. فلزات سنگین قابلیت دسترسی و جذب آهن در آپوپلاست ریشه، جذب به درون سلول‌های ریشه، انتقال به ساقه و جذب و تحلیل در برگ‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. کمبود آهن نیز، بنوبه خود، ممکن است جذب و تجمع فلزات سنگین را تغییر دهد. لذا، هدف از این پژوهش بررسی برهم‌کنش آهن و سرب بر رشد گیاه شاهی (Lepidium sativum L.) بود. مواد و روش‌ها: به‌این‌منظور آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی شامل سه سطح آهن (0، 20 و 40 میلی-گرم بر کیلوگرم) و سه سطح سرب (0، 500 و 1000 میلی‌گرم بر کیلوگرم) در سه تکرار اجرا گردید. برای تیمار سرب از نمک نیترات سرب و برای تیمار آهن از سکوسترین آهن- 138 استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که افزایش سطح سرب در خاک موجب کاهش معنا‌دار وزن خشک و تر گیاه، شاخص کلروفیل، غلظت و جذب آهن و شاخص انتقال سرب در شاهی شد (01/0p ≤) ولی غلظت و شاخص جذب سرب افزایش معنا‌داری یافت (01/0p ≤). مصرف آهن موجب افزایش معنا‌دار وزن خشک گیاه (01/0p ≤)، شاخص کلروفیل (SPAD)، غلظت و جذب آهن (05/0p ≤) و کاهش معنا‌دار غلظت و شاخص جذب (01/0p ≤) و انتقال سرب شد (05/0p ≤). برهم‌کنش آهن و سرب نیز نشان داد که مصرف آهن وزن خشک شاخساره شاهی را در حضور سرب به‌طور معنا‌داری افزایش (05/0p ≤) ولی غلظت و شاخص جذب سرب را بطور معنا‌داری کاهش داد (05/0p ≤). نتیجه‌گیری: آهن نقش مهمی در کاهش اثرات سوء سرب در گیاه شاهی داشت. بنابراین مصرف 40 میلی‌گرم آهن بر کیلوگرم خاک از منبع سکوسترین آهن-138 برای کاهش اثرات سوء سرب در شاهی توصیه می‌شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثر منگنز بر رشد و برخی از شاخص‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی در شاهی (Lepidium sativum L.)

منگنز یکی از عناصر ضروری کم‌مصرف برای همه گیاهان است، اما سمّیت آن نشانه‌های نامطلوبی در گیاه ایجاد می‌کند. در خاک‌های اسیدی سمّیت منگنز عمومی‌تر از کمبود منگنز است. در این مطالعه، به علت اهمیت شاهی در بسیاری از موارد مانند استفاده گیاه در دارو، غذا و اقتصاد، اثر سمّیت منگنز با غلظت‌های 0، 250، 500 و 800 میکرومولار روی بعضی از فاکتور‌های رشد و ویژگی‌های بیوشیمیایی بررسی گردید. نتایج، کاهش طول ساقه...

full text

اثر کادمیوم و زئولیت بر صفات رشد شاهی (lepidium sativum l.) و تربچه (raphanus sativus l.)

به منظور بررسی اثر کادمیوم و زئولیت بر رشد رویشی دو سبزی شاهی و تربچه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی خلعت پوشان دانشگاه تبریز در سال 1390 به اجرا درآمد. کادمیوم به­عنوان فاکتور اول در پنج غلظت (صفر، پنج، 10، 20 و 40 میلی­گرم بر کیلوگرم خاک) از منبع سولفات کادمیوم و زئولیت (کلینوپتیلوئیت سبزوار) در دو سطح (صفر و یک درصد وزن خاک) به­عنوان فاکتور...

full text

بر همکنش سرب و پوترسین بر بعضی شاخص های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهچه شاهی (Lepidium sativum)

در پژوهش حاضر اثرات سرب و پوترسین بر گیاه Lepidium sativum مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کاملا تصادفی در چهار تکرار انجام شد. دانه رستهای گیاه تحت تیمار های نیترات سرب0، 125، 250 ، 500و1000 میکرومولار ، سرب و پوترسین 1 میلی مولار قرار گرفتند. وزن تر گیاهان نسبت به تیمار سرب هم غلظت افزایش یافته و در غلظت 500 میکرومولار به gr 10رسید.. وزن خشک گیاهان تفاوت معنی د...

full text

بررسی اثر متقابل سدیم نیتروپروساید (SNP) و مس بر برخی از پارامترهای رشد و فیزیولوژی گیاه شاهی (Lepidium sativum L.)

مس یک ریز مغذی ضروری برای گیاه است، به گونه‌ای که کمبود آن متابولیسم گیاه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. مقدار زیاد مس باعث ایجاد سمیت در گیاه از طریق ایجاد گونه‌های فعال اکسیژن می‌شود. از طرفی Sodium Nitroprusside (SNP) می‌تواند سلول‌ها را در مقابل آسیب اکسیداتیو ناشی از تولید رادیکال‌های اکسیژن حفاظت کند. این پژوهش به منظور بررسی اثر غلظت‌های مختلف SNP (0، 50، 100 و 200 میکرومولار) بر رشد و مورفول...

full text

بر همکنش سرب و پوترسین بر بعضی شاخص های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهچه شاهی (Lepidium sativum)

در پژوهش حاضر اثرات سرب و پوترسین بر گیاه Lepidium sativum مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کاملا تصادفی در چهار تکرار انجام شد. دانه رستهای گیاه تحت تیمار های نیترات سرب0، 125، 250 ، 500و1000 میکرومولار ، سرب و پوترسین 1 میلی مولار قرار گرفتند. وزن تر گیاهان نسبت به تیمار سرب هم غلظت افزایش یافته و در غلظت 500 میکرومولار به gr 10رسید.. وزن خشک گیاهان تفاوت معنی د...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 4

pages  41- 59

publication date 2017-02-19

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023